Περιγραφή ​ Η πρώτη φωτιά άναψε ύστερα από την ολοκληρωτική νίκη του Στρατού στον Εμφύλιο, το βράδυ της 30ής Αυγούστου του 1949, στο ύψωμα Κάμενικ, έπειτα στην Κιάφα, στο Τσάρ- νο, στην Αλεβίτσα. Όλη η πατρίδα μια φωτιά, ίδια ρομφαία των αγγέλων και των δακρύων. Όλη η πατρίδα μια παράλο- γη θυσία χωρίς θύτες και θύματα. Φαντάροι κι αντάρτες ρη- μαγμένες ψυχές, γονατισμένες, λιανισμένες από τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα. Αγγέλα, Μέλπω, Αριάδνη. Έτσι απόμειναν να κοιτάνε τις φωτιές ανήμπορες και ν' αποχαι- ρετούν βουβά· μορφές και μοίρες του λαού μας αδικοχαμένες. Έτσι απόμειναν να σκέφτονται αυτούς που έφυγαν κι έσβη- σαν· τη Γιάννα από την Καστοριά, τη Φανή από τη Σαλονί- κη, την Κατερίνα από την Αθήνα, τον Νίκο από την Ήπει- ρο, τον Θάνο από τη Θράκη. Έτσι απόμειναν οι δόλιες μάνες να συλλογιούνται και να πεθυ- μούν απελπισμένα, να στραγγίζουν το μέσα τους για το λειψό που τους απόμεινε· μια εικόνα, ένα χαμόγελο, μια λέξη έστω. Έτσι απόμειναν να καρτεράνε μια επιστροφή...